หลังจากที่ทั่วโลกเผชิญกับปัญหาการระบาดของโรค โควิด 19 มานานกว่า 2 ปี หลายคนที่เข้ารับการฉีด วัคซีนโควิด 19 มีปัญหา ผมร่วง ผิดปกติ บางคนผมบางลงอย่างชัดเจน จึงมีคำถามมากมายว่าภาวะผมร่วงเกี่ยวข้องกับวัคซีนที่ฉีดหรือไม่ บทความนี้หมอจะสรุปความสัมพันธ์ของวัคซีนโควิด19 กับภาวะผมร่วงผิดปกติที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้ให้อ่านกันครับ
ภาวะผมร่วงหลังฉีดวัคซีนโควิด19 มี 2 สาเหตุ ดังนี้
1. ผมร่วงเป็นหย่อม (Alopecia areata)
ร่วงเป็นหย่อมเป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ไปทำลายเซลล์รากผมของตัวเอง (Autoimmunity) เชื่อว่าวัคซีนโควิด19 มีกระบวนการเลียนแบบการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย ซึ่งจะกระตุ้นให้เกิดภูมิคุ้มกันต้านตนเองทำให้เกิดปฏิกิริยาอักเสบที่บริเวณเซลล์รากผม ส่งผลให้เกิดผมร่วงเป็นหย่อมแบบฉับพลัน อาจจะมีหย่อมเดียว หรือหลายๆหย่อมก็ได้ ในบางรายหากเป็นรุนแรงผมจะร่วงทั่วศีรษะ เรียกว่า alopecia totalis
มักเกิดกับบุคคลที่มีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคผมร่วงเป็นหย่อมอยู่แล้ว เมื่อรับการฉีดวัคซีนจึงไปกระตุ้นให้ตัวโรคที่ซ่อนอยู่แสดงอาการออกมาได้, ในบางรายที่เคยเป็นโรคผมร่วงเป็นหย่อมมาก่อนรักษาหายแล้ว ก็จะถูกกระตุ้นให้เกิดผมร่วงเป็นหย่อมซ้ำได้อีก หรือผู้ป่วยโรคผมร่วงเป็นหย่อมที่กำลังเป็นอยู่อาจจะมีอาการมากขึ้นหลังฉีดวัคซีนโควิด19 โดยอาจจะเกิดภาวะผมร่วงเป็นหย่อมตั้งแต่วัคซีนเข็มแรก หรือเป็นจากเข็มกระตุ้นถัดๆไปก็ได้
ในบางรายที่เป็นโรคนี้ เส้นผมอาจไม่ได้หายไปเป็นหย่อม แต่ผมจะร่วงและบางลงทั่วๆ ศีรษะ เรียกว่า Diffuse alopecia areata และ Alopecia areata incognita ซึ่งทำให้การวินิจฉัยทำได้ยาก ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญและการตรวจร่างกายด้วยกล้องส่องรากผมโดยเฉพาะ
2. ผมร่วงทั่วศีรษะฉับพลัน (Acute Telogen effluvium)
คือภาวะผมร่วงฉับพลันหลังจากที่ร่างกายเจอสิ่งกระตุ้น แม้จะไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าวัคซีนโควิด19 กระตุ้นให้เกิดผมร่วงทั่วศีรษะผ่านกลไกใด แต่สันนิษฐานว่าวัคซีนโควิด19 อาจจะไปกระตุ้นให้ร่างกายเกิดการเปลี่ยนแปลงบางอย่างที่เลียนแบบการติดเชื้อโควิด ส่งผลให้ผมระยะเติบโตเปลี่ยนเป็นผมระยะหลุดร่วงทันที ทำให้เกิดภาวะผมร่วงฉับพลันภายใน 1-3 เดือนหลังได้รับวัคซีนโควิด โดยอาจจะเกิดภาวะผมร่วงตั้งแต่วัคซีนเข็มแรก หรือเป็นจากเข็มกระตุ้นถัดๆไปก็ได้ ซึ่งภาวะนี้เป็นภาวะเดียวกับผมร่วงหลังคลอดและผมร่วงหลังการติดเชื้อโควิด19 นั่นเองโดยผมจะร่วงเยอะผิดปกติ โดยร่วงได้ถึงวันละ 150-700 เส้น ทำให้ผมดูบางลงทั่วทั้งศีรษะ
“ ผมร่วงเป็นหย่อม และ ผมร่วงทั่วศีรษะ วินิจฉัยได้โดยการตรวจร่างกายด้วย กล้องส่องรากผม Trichoscope”